GELECEK KAYGILARI

Gelecekle ilgili kaygılar gelecek ile ilişkili gibi gözükse de aslında geçmiş deneyimlerden kaynaklanırlar. İnsan geleceğini geçmişinin merceğiyle değerlendirir. Örneğin gelecekte hasta olacağından kaygılanan birisinin geçmişinde hastalıkla ilişkili kaygı yaratan anıları olabilir. Ya da gelecekte bir yakınını kaybetmekten korkan birisinin geçmişinde bir kayıp, tutulamamış bir yas, yalnızlıkla ilgili aşılamamış, sindirilememiş bir durum vardır. Geçmişin anımsanması zor geliyor, istenmiyorsa gelecekten kaygılanmakla geçmişten uzaklaşılıyor olabilir.

BELİRSİZLİK

Geleceği tahmin etmek her zaman kolay değildir. Gelecek belirsizlik içerir. Gelecekle ilgili kaygılar belirsizlikle bir mücadele gibidir. Belirsizliğe katlanamayan kişiler geleceği belirlemeye çalışırken sıkıntılarını artırırlar.

KONTROL

Belirsizlik kişiyi kaygılandırdıkça geleceğini kontrol etmeye çalışarak belirsizliği azaltmayı amaçlayabilir. Gelecekte hastalanmaktan korkanlar bir hastane yakınında olarak ya da sürekli doktora başvurup tetkikler yaptırarak olası bir hastalığı önceden yakalamaya, önlemeye çalışırlar. Tetkikler iyi çıkıp bir hastalıkları olmadığını öğrendiklerinde sevinemezler. Çünkü bir hastalıklarının olmaması yüzünde bir hastalık belirlenememiştir. Sağlıklı olmaları bir hastalığa yakalanmanın belirsizliği anlamına gelir.

DEĞİŞİM VE YENİ ROLLER

Yaşamlarında bir değişim döneminde olanlar için gelecek zor tahmin edilebilir hale gelebilir. Değişimin korkusu ve yeni rollere geçiş gelecekle ilgili kaygıları yoğunlaştırır. Yeni roller (örneğin evlenerek evli bir erkek olmak ya da ilk doğumunu yaparak anne olmak gibi) yeni bir yaşantının yanında eski yaşantıdan uzaklaşmayı da getirir. Yeni roller yeni sorumluluklar getirebilir ki sorumluluklar önemli kaygı kaynaklarındandır.

Yeni roller kişinin yaşamından götürdükleri ile kaygı kaynağı olabilir. Emekli olan Engin emeklilikle birlikte iş arkadaşlarından ve işteki statüsünden uzaklaşınca boşlukla birlikte kaygıya kapılabilir. Ya da menapoza giren Nevin kadınlığı ile ilgili değişim ile doğurma yetisini kaybetmekten kaygılanabilir.

GENÇLİK VE GELECEK

Gelecek kaygıları yaşlılardan çok gençlerde görülür. Özellikle de eğitim çağının bitip yaşamınbaşladığı 20-30 yaş arasında gelecek kaygıları şiddetlenir. 30 yaşın kadınlar için özel bir anlamı vardır. Bu yaşa kadar çocu sahibi olamayan kadınlar, hele bir de bekarlarsa geleceklerinden kaygılanmaya başlarlar. Erkeklerin bu yaşlardaki kaygıları iş yaşamları yolunda gitmediğinde artar.