BEYİN HÜCRELERİNİN ESNEKLİĞİ VE PSİKOTERAPİ

Beyindeki hücreler arası bağlantı sayısı sabit değildir, yeni durumlara ve ihtiyaca göre değişkenlik gösterebilir, şekillenebilir, mevcut hücreler arası bağlantıların aktivitesinde değişiklikler görülebilir. Beyin, sinaptik düzeyde değiştirdiği bağlantılarla kendini sürekli olarak yeniden şekillendirebilmekedir. Şiddetli stres yaşayan kişilerin beyin yapılarında istenen olumlu değişiklilerin, psikoterapi ve farkındalıklarla yeniden şekillendirilebileceğini söyleyebilmekteyiz. Rahatlama egzersizleriyle, yeniden düşünmeyle, o durumu hayal etme gibi zihinsel desteklerle ve en önemlisi de konuşma ile hücreler arası bağlantılar yeniden şekillenebilir.

YENİ ARAŞTIRMALAR PSİKOTERAPİNİN ETKİNLİĞİNİ KANITLIYOR
Nöroplastisite kavramı psikiyatrik bozuklukları değerlendirirken yeniden şekillendirme alanında bizim için önemli bir kanıttır. Birey psikoterapiye gelir ve olumsuz düşünce ve deneyimlerini sorgulamaya, duygu düşünce ve davranış alanındaki kısır döngülerini kırmaya başladığında, beynindeki alanların yeniden şekillenmesi, esnek olması sayesinde olumlu gelişmeler olabilmektedir. Yanı bir nevi beynin esnek olma özelliği, kişinin psikoterapi sonucunda hayatında ve belleğindeki olumsuz duygu ve düşüncelerde değişiklikler yapabilme kapasitesinin bir göstergesi, bir kanıtıdır. Örneğin, travmatik bozukluklarda öğrenilmiş korkular vardır ve korku kişinin en güçlü duygularından biridir. Yapılan çalışmalar sonrasında psikoteropatik ilişki sayesinde,  psikoterapi sonrasında (bu süreçte hücreler arası bağlantı yapıları değişmekte ve gelişmektedir) kişi bu durumu atlatabilmektedir.

SÜREÇ NASIL GELİŞİYOR?
Özgül fobileri düşünelim. Bazı psikoterapi yöntemleriyle, mesela sistemli bir şekilde korkulan ögeye maruz bırakma ve yaşananları dile dökmeye yönlendirme ile bu fobi ortadan kalkabiliyor. Kedi korkusu olan bir kişinin önce kedi kavramına alışması, sonra kedi resimlerine bakması, kediye yaklaşması ve sevmesi gibi gittikçe artan yakınlık ve bunları sözel olarak değerlendirebilmesi sayesinde kişilerin bu durumu değiştirebildiğini görmekteyiz.

PSİKOTERAPİ NASIL DEĞİŞTİRİYOR?
Nasıl kaygılandıran deneyimler olumsuz bağlar oluşuyor ve kaçınmalar ile bu bağlar güçleniyorsa bu bağları değiştirip yerine olumlu bağlar oluşturmak, bu esnekliği kazanmakta beynimizin bize yardımcı olduğu bir noktadır. Yaşlı bireylerle yapılan bazı araştırmalarda kişinin düşünce ve hayal etme yöntemiyle kolunu hareket ettirdiğini düşünmesi ve egzersiz yaptığını hayal etmesi sonucunda, bu uygulamayı yapmayan kişilere nazaran kolun o bölgesinde bazı değişiklikler ve olumlu gelişmeler olduğu görülmüştür. Bunlar da beyin ve düşünme gücümüzün ne kadar önemli olduğunun bir diğer kanıtıdır.

Klinik Psikolog Şeyma Kama