SINAV ZAMANI GENÇLERDE TÜKENMİŞLİK YARATAN ANNE BABA TUTUMLARI
Buna göre, koruyucu-istekçi anne-baba tutumlarının tükenmişliği attırdığı görülmektedir.
Bunlar şu şekilde örneklenebilir,
• Sürekli talepte bulunmak,
• Beklentilerinin büyüklüğünü vurgulamak,
• Her sınavdan yüksek başarı elde etmesini beklemek,
• Yetersiz olduğu alanlara tahammül edememek,
• Sürekli çalışmadığını vurgulamak,
• Sınav netleriyle aşırı alakadar olmak,
• Ergenin hayatına nufus etmek,
• Kendi kaygılarını gençlere aktarmak,
• Gencin bireysel alanını ve mesafesine korumasına saygı duymamak,
• Sürekli okul dershane ve öğretmenleriyle konuşmak, değerlendirme yapmak
• Bir sonraki yıl çocuğunun yanında olmayacağını düşünerek, ayrılık kaygısı ile bu durumu çocuğuna hissettirmek.
Demokratik anne baba tutumları öğrenci tükenmişliğini azaltmaktadır
• Gencin ne istediğini bilmek, saygı duymak,
• Alternatifleri birlikte değerlendirmek,
• Kendi isteklerini dayatmamak,
• İhtimalleri tartışabilmek,
• Olası kötü sonuçlar karşısında yapılabilecekleri gözden geçirmek,
• Sınavla birlikte ergenlikten genç yetişkinliğe geçişin yaşanacağını bilmek ve bu kaygıları, değişimi konuşabilmek,
• Her koşulda yanında olacaklarını gence hissettirmek,
Ergenlik döneminde kimlik oluşum süreciyle birlikte bilişsel gelişimin hızlanması, duygusal gereksinimlerde ve duygu yoğunluğunda artma, meslek seçimi, karşı cinsle kurulan ilişkiler, anne babadan ayrılma, bireyselleşme sürecinin yaşanması gibi nedenlerle bireyler bu döneme özgül zorluklar ve çatışmalar yaşamaktadır. Bu bağlamda, gençlerin yaşamları içerisinde sorunları çözebilmek adına kendilerini yetkin hissetmeleri oldukça önemlidir. Bu süreçte akademik yetkinlik inançları, öğrenci başarısını fazlasıyla etkileyen bir etken olarak görülmektedir. Karşılaşılan stres ve baskı altında başarılı olmak ve problemlerin üstesinden gelmek için bireyin yetenek ve becerilerine olan inancı olarak tanımlanan başa çıkma becerisinin gelişimi tükenmişliğin oluşmasını engellemek adına oldukça önemlidir.
Klinik Psikolog Nihan Dikme
