YETİŞKİN ÇİFTLERİN İLİŞKİLERİNDE KISKANÇLIK
Belirtiler ve kaygılar birer işarettirler ve değerlendirildiklerinde yeni bakış açılarının ve anlayışların yaratılmasına aracı olurlar. Terapide, belirtinin anlamı araştırıldığında bazen bir çözüm bulunur, bazen durum daha iyi anlaşılır ve kabullenilir, bazen de kişisel geçmişle ilgili konular ve duygular açıklığa kavuşur.
Kıskançlık söz konusu olduğunda kişisel olarak farklı öyküler ortaya çıkar. Çünkü herkes geçmişinde annesi, babası, kardeşleri, arkadaşlarıyla farklı kıskançlık halleri yaşamıştır. Ancak bu öykülerin bazı ana temaları vardır. Kıskançlığın ortaya çıktığı durumların birkaçı şöyledir:
YANSITMALAR
Bazı kişiler, yaşadıkları yüzünden suçluluk duyduklarında bu durumu eşlerine yansıtarak rahatlamaya çalışırlar. Örneğin bir erkek/kadın, bir başkasına ilgi duymaya başladığında (ya da eşinden başkasıyla bir ilişkisi varsa), eşini kıskanarak bu durumun üstesinden gelmeyi deneyebilir. Kişi içinde yaşadığı suçluluğu eşine yansıtarak, eşini kontrol ederek, suçluluğunu azaltmaya uğraşır. Eğer kişi, zihninin böyle çalıştıığını anlayabilirse kendine yönelebilir ve bu düzenek değişebilir. Hissedilen suçluluk, ruhsal gelişim ve özdenetim adına kullanılabilir. Burada kişi kendi rolünü anlayamaz ve eşine yüklenmeye devam ederse kıskançlık devam eder (bazı psikiyatrik hastalıklarda kişi bunu başaramaz). Kıskanan kişi, böylelikle eşini boğucu bir durumun içine sokabilir.
İLİŞKİYİ KORUMAYA ÇALIŞMA
İlişki iki kişiliktir ve çifitn ilişkiyi korumaya yönelik sorumlulukları vardır. İlişkinin devamını sağlayan anlaşma yalnızca birinin çabasıyla yürüyemez. Çiftlerden birinin "gözü dışarıdaysa" onu kıskanmak pek fayda vermeyebilir. Kıskanmak burada sınır koymanın ve ilişkiyi korumanın bir yolu olur. Ne yazık ki kişi ilişkisine odaklanamıyorsa eşinin zoruyla bunu yapabilmesi çok zor ve yıpratıcıdır.
KAYBETME KAYGILARI VE KONTROL ETME
Eşini kaybetmekle ilgili kaygılar kıskançlık olarak ortaya çıkabilir. Bu kaygıyla eşler birbirlerini takip etmeye, her an nerede ne yaptıklarını bilmeye çalışırlar. Sanki eşlerini her an ellerinden çaldıracaklarmış gibidirler. Bazen devamlı birlikte olmaya, işte, evde, eğlenirken hep bir arada olmaya çalışırlar. Böyle çiftlerin yaşadığı kaybetme kaygıları çok etkili ve inatçıdırlar. Böyle ilişkilerde ayrı düşme halleri zorluklar taşır.
MAÇOLUK
Bazen kaybetme kaygıları, yansıtmalar ve sert bir ahlak, maço tavırlarla kendini gösterebilir. Maço erkeklerin/kadınların bazı sınırlamalarını eşler sevgi olarak yorumlayabilmektedirler. İlişki uzadığında bu tavırların sevgiden kaynaklanmadığını anlamak ilişkilerde önemli bir kırılma noktasıdır.
REKABET
Rekabetin yoğun yaşandığı ailelerde büyüyenler, ilişkilerinde rekabeti canlı tutarlar. Rekabet hissettikleri durumlara karşı hassastırlar. Örneğin dört kız kardeşi olan ve onlarla yarışarak büyüyen bir kadın kocasına yaklaşan kadınlara karşı daha duyarlı olabilir. Eşiyle ilişkisinde farklılaşma hissettiği dönemlerde (doğum yaptığında, eşi işiyle fazla ilgilendiğinde...) eşinin onu sevmediği ve başka bir kadınla ilgilendiğiyle ilgili kaygılar ve kıskançlıklar yaşayabilir.