HANGİ PSİKİYATRİK RAHATSIZLIKLARDA HİPNOZDAN YARARLANILABİLİR?

Hipnoz örselenmiş, travma yaşamış kişilerin tedavisinde kullanılabilir. Ama anımsanan her anının gerçek olmayabileceği bilinmelidir. Diğer yandan hipnoz kullanılarak hafızanın yeniden yapılandırılabileceği ve gerçek ile hayalin karışabileceği de unutulmamalıdır. Psikolojik travma sonrasındaki tedavi çok yönlüdür ve birçok tekniğin ve ilaç tedavisinin kullanılmasını gerektirebilir. (D. Spiegel)
Hipnoz kaygılı durumların tedavisinde çok başarılı bir biçimde kullanılabilir. Duyarlılıkların azaltılmasında ve yeniden depreşmelerin engellenmesinde işe yarar. Panik bozukluğun ve fobilerin tedavisinde, tedavinin başarısını arttırmaktadır. Çözülmede, algıların değiştirilmesinde, bilişlerle ve anılarla çalışırken, kaygı belirtilerinin kontrolünde, ipuçları kullanarak kişinin kendisini hipnotize etmesinde hipnoz kullanılarak tedaviye destek sağlanabilir. (R. O. Stanley, T.R. Norman, G. D. Burrows)
Hipnozun depresyonda kullanımı sakıncalıdır. Araştırmalar, özellikle orta ve ileri düzeydeki depresyon hastalarında, hipnozun durumu kötüleştirebileceğini göstermektedir. Hatta bazen hastalar, bir intihar teşebbüsü gibi, hipnozu durumlarını kötüleştirmede kullanabilmektedirler. Terapist kullanmaya karar verirse de çok dikkatli ve kontrollü gidilmelidir. (G. D. Burrows ve S. G. Boughton)
Hipnoz kişilik bozukluklarında da kullanılabilir ama hipnozu yapan kişinin üst düzeyde deneyimi olması gerekmektedir. Bu kişilerin ileri düzeyde psikanalitik bilgi ve deneyimi de olmalıdır.
Yeme bozukluklarında (anoreksiya nevroza ve bulumiya nervoza) hipnoz çok az fayda verir.Bu rahatsızlıklar en dirençli psikiyatrik bozukluklardır.
Cinsel işlev bozukluklarında genel tedaviye hipnozun katılması ile tedai başarısı artabilir. Hipnoz ile cinsel işlev bozukluğunda etkili olan düşünceler, çağrışımlar, semboller ve imgeler değiştirilebilir.
Ağrılı durumlarda da hipnozdan yararlanılabilir. Ağrının hızlı ortaya çıktığı ve kısa sürdüğü durumlarda çok etkili olabilir. Ama uzun süreli ve geçmeyen ağrılarda daha kapsamlı bir psikiyatrik tedaviye gereksinim duyulur. Uzun süreli ağrılar psikolojik kaynaklı ise ve gerilimle bağlantılı ise hipnozun yararı artmaktadır.
Diş hekimleri de hipnozu, kaygının ve korkunun azaltılmasında kullanabilmektedir. Ama hipnoz uygulanmadan önce hastanın psikiyatrik ve psikolojik yakınmaları araştırılmalıdır. Eğer bir psikiyatrik sorun varsa hipnoz kullanılmamalıdır.
Sonuç olarak hipnozla ilgili olarak aşağıdaki noktalar gözden kaçırılmamalı bunlara dikkat edilmelidir:

• Hipnozun bir tedavi yöntemi olarak kullanılıp kullanılamayacağına psikiyatristler ve klinik psikologlar karar verebilir, çünkü yalnızca bu iki grup yasal olarak tedavide rol almayla yetkilidir ve yalnızca bu iki grup hastanın hastalığı konusunda yeterli kanıya sahip olabilir.

• Hipnoz, bazı hastalıkların tedavisinde ön plana çıksa da, bazı kişilerin iddia ettiği gibi her hastalığın tedavisinde kullanılamaz.

• Hipnozu kullanan kişiler çok deneyimli ve güvenilir olmak zorundadır, çünkü kişinin bilinçdışı ile çalışılmakta ve iç dünyasının dinamikleri ele alınmaktadır.

• Başvurduğunuz kişilerin psikiyatrist ya da klinik psikolog olup olmadığını mutlaka sorgulayınız. Ruh sağlığınız çok önemlidir, ihmal etmeyiniz.

Bu yazı hazırlanırken, Burrows, Stanley ve Bloom'un editörlüğünü yaptığı "Internetional Handbook of Clinical Hypnosis"ten yararlanılmıştır.