ÖFKE NE İŞE YARAR VE ÖFKEYE NASIL YAKLAŞILIR?

Öfke bıçak gibidir. İyi yönde de kullanılabilir, kötü yönde de.

ÖFKENİN İYİSİ

Öfkeye iyi tarafından bakarsak öfke sınırları belirler. Hem içsel sınırları hem ilişkilerdeki sınırlar öfke ile çizilir. Bunun için illaki şiddetli bir öfke gerekmez. İnsan bir öfke ya da kızgınlık hissettiğinde yanlış giden bir şeyler olduğunu anlar ve harekete geçer. Öfke insanın konuşmasına ya da bir davranışta bulunmasına neden olur. Öfke, insanın yaşamında zararlı olabilecek durumları yaşamından kovuşturmasına yarayabilir, bir düşmanla savaşmak gibi.

SEVGİNİN HİZMETİNDEKİ ÖFKE

Öfke uzaklaştırmanın yanında insanın sevdiklerini yanında tutmasına da yarar. Sevilen birisinden beklenen sevgi ve ilgi gelmediğinde ifade edilen öfke onun kendisine çeki düzen vermesini sağlar. Örneğin bir çocuğun annesi ondan uzun süre ayrı kaldıysa ilk gördüğünde önce annesine kızar. İyi öfke insanın çevresini sağlıklı bir biçimde kontrol edebilmesini sağlar.

ÜRETEN ÖFKE

Üretime yönlendiren öfke beraberinde yaratıcılık getirir. Bir heykeltraş güzel bir eser çıkartmak için taşı döver. Öfke insanı “ben daha güzelini, iyisini yaparım ve ona gösteririm gününü” havasına sokuyorsa insanın rekabet etme gücünü artırır. Michalengelo’nun Leonardo da Vinci’yle girdiği rekabet daha güzelini yapmak üzerinden olmuştur. Öfke rekabet ile yakından ilişkilidir ve çocuklukta anne-baba ile girilen rekabetler içinde öfke şekillenir. Erkekler daha çok fiziksel olarak öfkelerini ifade edip can acıtırken kız çocukları dolaylı yollarla ve duygusal ifadelerle öfkelerini dile getirerek kızdıkları kişinin canını acıtırlar.

SİNDİRİM İÇİN ÖFKE

Öfkenin harekete geçiren yönü ile insan yaşaması için gerekli olan devinime kavuşur. Öfke enerji verir, iştah açar. Isırmak ve yemek insanın içindeki saldırganlık ile mümkündür. Öfke göstermek ile ilgili zorlukları olan bir kişinin et yemekten kaçınması sık görülür. Bu durum yemek ve öfke arasında olunca anne ve çocuk arasındaki konuların etkisi öne çıkar.

ÖFKEYİ KONUŞMAK VE ANLAMAK

Öfkeyi anlamak için önce öfkeyi neyin, kimin, hangi durumun tetiklediğine bakmak gerekir. Sonra bu tetikleyen konunun kişi için ne ifade ettiği anlaşılmalıdır. Bu araştırmada öfkenin kime gösterildiğinin belirlenmesi yol göstericidir. Son aşamada öfkenin nasıl ifade edildiği değerlendirilir. Öfkenin ifade ediliş biçimi bir miktar bu ögelere göre belirlenir. Bir miktarını da kişisel özellikler belirler. Bunlar arasında cinsiyet, yetenekler, eğitim ve öğrenim süreci gibi özellikler vardır.

Tüm bunlar için öfkenin konuşulabilmesi gerekir. Konuşulamayan öfke anlaşılamaz. Anlaşılamamanın yanında kişi için yararlı olacak biçimlere evrilemez. Birikmeye ve baskı yaratmaya devam eder.