GENÇLERİN DEPRESYONUNU FARK ETMEK İÇİN SEKİZ İPUCU

Aileler için gençlerin bu dönemindeki depresyonunu almak zor olabilir çünkü duygusal dalgalanmalar sergileyebilirler bazen çok neşeli bazen çok durgun olabilirler aynı zamanda gençler bu dönemde kendilerini ailelerinde izole ettikleri içinde bunun fark edilmesi güçleşir. Fakat depresyon gençlere sanıldığından daha ağır bir darbe vurabilir.

Boston Massachusetts Hastanesinden Dr. Gene Beresin, büyüme çağındaki ilk beklenmedik depresyon gelişimin 15 ile 19 yaşları arasında gerçekleşebileceğini söylemiştir. Erken ergenlikte kızlar ve erkekler depresyondan aynı şekilde etkilenir. Ama ergenlikten sonra kızlar erkeklere oranla depresyondan iki kat daha fazla etkilenir ve bu yetişkinlikte de bu şekilde devam eder. Bunun nedeni tam olarak bilinmemekle birlikte, büyük olasılıkla kadınların genetik yatkınlığının, ilişkilerde ki değişikliğe daha duyarlı olmalarının ve aynı zamanda anksiyeteye daha eğilimli olmaları gibi hormonal ve sosyalleşme faktörlerinin rol oynadığı düşünülmektedir. Ebeveyn ile sıcak, güvenli ve sevgi dolu bir ilişkinin özellikle kızları depresyondan koruyucu bir faktör olduğu belirtilmiştir.

Gençlerin depresyonda olduğunu anlayabilmek için sekiz ipucu şu şekildedir.

1. Değişikliği Gözlemleyin
Duyguları, davranışsal ipuçlarından fark edebilirsiniz. Kendini kapatabilir, aniden sessizleşebilir, üzgün görünebilir. Hatta üzgün olmaktan ziyade bunu genellikle aşırı sinirlilik ile gösterebilirler. Diğer belirtiler, aktivitelerde azalma ve genel olarak ilgi azlığıdır ve kendi kendine kontrolsüz ilaç kullanımı gerçekleştirebilir. Eğer gencin hayatındaki birden fazla alanda bu belirtileri görüyorsanız bu bir kırmızı alarmdır.

2. Uyarı Desenleri
Eğer çocuğunuzda büyük değişiklikler gözlemliyorsanız yani tamamen farklı biri gibi davranmaya, giyinmeye, konuşmaya başladıysa bu okulda evde ve arkadaşlarının yanında da bu şekilde gerçekleşiyorsa endişelenmeye başlamanız gerekiyor demektir.

3. Dış Çevreden Bilgi Alın
Çocuğunuzu bilip tanıyan öğretmen, antrenör, arkadaş ve arkadaşlarının aileleri gibi kişilerden çocuğunuz hakkında bilgi alabilirsiniz çünkü onların yanında farklı davranışlar sergiliyor olabilir. Başka bir ihtimal olarak da ailelerinden utanıyor ve onlara yük olmak istemiyor olabilirler ve bu durumda bir başkasına daha rahat açılıyor ve güveniyor olabilirler.
Bunlara ek olarak gencin hayatını etkileyen stresli bir yaşam olayı olup olmadığına dikkat edin. Bir aile üyesi ya da yakın birinin hastalığı, ölüm, iş kaybı, yakın birinin ya da anne babanın boşanması duygularını sizin sandığınızdan daha fazla tetikleyebilir.

4. Çocuklarınızla Konuşun
Neler yaptığını ve nasıl hissettiğine dair gençlerle küçük düzenli konuşmalar yapın. Ama bu konuşmaları onları araştırıyor, didikliyor, hayatlarına karışıyor edasıyla yapmayın. Arabada giderken, yemek hazırlarken ya da aile yapınıza uygun bir anda onları dinlediğinizi ve anladığınızı hissettirerek yapın. Amacınızın hayatlarına nüfus etmek değil, onların sıkıntılarını paylaşmak olduğunu hissettirin. Ön yargılardan ve öğüt vermekten kaçının.

5. Bir Kapı Açın
Çocuğunuzda bir değişiklik fark ettiğiniz zaman “ Bu aralar yeteri kadar uyumadığını ya da çok fazla uyuduğunu fark ettim.” ya da “Eskisi kadar arkadaşlarınla vakit geçirmediğini, kendini odana kapattığını fark ettim.” gibi yumuşak geçişlerle gözlemlerinizi paylaşabilirsiniz ve ardından bu konuda konuşmak istersen buradayım gibi bir teklifte bulunabilir ya da kendi gençlik hikayelerinizi anlatabilirsiniz.
Gençler başlangıçta size kendilerini kapatabilir, duygularını açmakta zorlanabilir ya da paylaşmak için utanabilir ama pes etmeyip aynı istikrarla davranırsanız zamanla size açılacaklardır, sizden yardım isteyeceklerdir.

6. Profesyonel Bir Yardım Almayı Birlikte Değerlendirin
Çocuğunuz depresyonu hakkında sizinle konuşmaya başlarsa, onun acısını ve üzüntüsünü çok ciddiye alacağınızı düşündüğünden ve sizi üzmek, telaşlandırmak ve üstüne düşmenizi engellemek için kendini kapatabilir ya da sizinle konuşurken rahat hissetmeyecek olabilir. Böyle bir durum hissederseniz, bir uzman yardımı alabileceğini ihtimalini belirtip bu konuda ne düşündüğünü birlikte tartışabilirsiniz.
Gençler bu fikre direnç gösterebilirler ama ebeveynlerin gencin depresyonuna, öfkesine, terslemelerine karşı sabrı göstermeleri gerekir.

7. İntihar Düşüncesi Olup Olmadığını Sormaya Korkmayın
İntihar konusunu düşünüp düşünmediği dile getirmek önemlidir bu intihar riskini arttırmaz aksine çocuğunuz kendine zarar vermekten, ölürse daha iyi olacağını düşündüğünden, intihar etmekten bahsediyorsa bunu çok ciddiye almak ve hemen harekete geçmek gerekir. İlgi çekmek için dahi bunu yaptığını düşünseniz de kazara ölüme sebebiyet verebileceğinden her türlü intihar ve zarar verme düşüncesi dikkate alınıp harekete geçilmesi gereken bir durumdur.

8. Net Bir Tavır Alın
Eğer çocuğunuzun depresyonu ciddi görünüyor ve kötüye gidiyorsa, gencin madde bağımlılığı varsa ve ciddi intihar düşüncesi ve girişimleri olduğunu fark ediyorsanız burada net bir tavır alıp çocuğunuzu bir uzmana götürmelisiniz. Gençler bu durumda saldırganlığa varan tepkiler gösterse de bir kez uzman yardımı aldıklarında konuşma ihtiyaçlarını ve bunun onlara iyi geldiğini fark etmektedirler.

 

Klinik Psikolog Nihan Dikme